VAN GOGH MAAND: Een ‘echte’ Van Gogh?

Hoe bijzonder zou het zijn… om een ‘echte’ Van Gogh te hebben? Een werk, geschilderd door de enige echte Vincent van Gogh, hangend boven je bank of bed. Welk werk zouden jullie kiezen? Misschien ‘Starry Night’ of een van de Zonnebloemen… misschien ‘De Boomwortels’? Ik zou er zo voor tekenen! En dat je eigenlijk miljoenen op zak moet hebben negeren we maar even 🙂

Gelukkig kun je tegenwoordig ook voor een prikkie een poster of bedrukte canvas van Vincent kopen. Bij het Van Gogh Museum kun je er zelfs een laten drukken met het reliëf van het echte werk. Alsof je een ‘echte’ hebt. Maar.. Hoe weet je nou eigenlijk of je een nepper of een ‘echte’ Van Gogh hebt?

“Ik heb een Van Gogh in huis!”

Veel van de werken van Vincent zijn bekend en mooi inzichtelijk gemaakt in o.a. het boek van Jan Hulsker. Maar toch zijn er zo’n 300 mensen per jaar (!) die bij het Van Gogh Museum aankloppen en denken een ‘echte’ Van Gogh in huis te hebben. Naast het culturele erfgoed is het natuurlijk een goudmijn om een Van Gogh te hebben; de meeste schilderijen zijn miljoenen waard. Maar ondanks dat zoveel mensen een Van Gogh denken te hebben, komt het maar eens in de paar jaar voor dat er echt een onderzoek ingesteld wordt omdat er toch vermoedens zijn dat er een nieuwe parel is ontdekt.

Café-interieur – Vincent van Gogh?? (1882 – 1884 ??)
14,7 cm x 20,3 cm – olieverf op doek
Van Gogh Huis Drenthe

Een mooi voorbeeld van zo’n parel tussen de brieven is het bovenstaande werk ‘Café-interieur’. Dit werk is nagelaten door een mevrouw F. Bakker uit Den Haag aan het Van Gogh Huis te Drenthe en is gesigneerd met ‘Vincent’. Inmiddels zijn de eerste resultaten binnen van het onderzoek en blijkt dat het werk dateerd uit 1880 – 1890, de tijd waarin Van Gogh leefde! Dat is één horde. Ook is het café uit dit werk teruggevonden in Eindhoven, de tweede horde. Het is dus aannemelijk dat het werk in Brabant is geschilderd.

Maar het harde bewijs dat Vincent dit heeft geschilderd en niet een tijdgenoot is er nog niet. Ik heb een tijdje naar het werk zitten staren; het is een mooi werk, maar lijkt niet echt op zijn ‘gewoonlijke’, donkere Brabantse werken? Ik kom er niet uit: hoe kom je er nou achter of het een ‘echte’ Van Gogh is?

Aankondigingen

Naast het hebben van een expert met een getraind oog die zo kan inschatten of het werk past bij de schilder, de signatuur of de gebruikte techniek, heb je ook veel aan dat wat zeker weten door Vincent is gemaakt: zijn brieven!

Onder: schets van het toekomstige werk ‘De Turfschuif’, uit een brief geschreven door Vincent aan broer Theo

Vincent schreef veel brieven aan zijn broer Theo en in deze brieven voegde hij vaak schetsen toe, om bijvoorbeeld te laten zien waar hij op dat moment mee bezig was. Zo ook het werk (in deze eerder geschreven blog post) De Turfschuit. Deze heeft Vincent eerst geschetst voor hij het echtpaar ging schilderen (zie hierboven). Een aankondiging dus van de schilder zelf maakt het al aannemelijker dat het werk authentiek is.

Tuin in Auvers – Vincent van Gogh (1890)
63,9 cm x 80 cm
Privécollectie

Dat het lastig is erachter te komen of een Van Gogh werk authentiek is is wel gebleken bij het werk ‘Tuin in Auvers’. Het Franse gerechtshof is hier zelfs aan te pas gekomen omdat eigenaar Jacques Walter de Franse staat had aangeklaagd vanwege een exportverbod, waardoor de waarde daalde.

Meteen na het exportverbod kwamen er verhalen dat het werk niet authentiek zou zijn; het zou zijn geschilderd door Claude-Emile Schuffenecker, een schilder die Vincent’s werken bewonderde en zelfs een aantal werken van Theo van Gogh heeft gekocht om ze zelf na te schilderen. Uiteindelijk is in 1999 na jarenlange discussies gebleken dat het werk toch authentiek is, met behulp van infraroodapparatuur.

Net als een detective

Dus.. Hoe weet je of je een ‘echte’ Van Gogh hebt? Door onderzoeken, onderzoeken en nog eens onderzoeken. Technologie, boeken, brieven, infraroodapparatuur, alles komt eraan van pas om echt zeker te weten of het echt zo is. Net als een detective!

Ik kan me de spanning, onzekerheid en blijdschap van het Van Gogh Huis in Drenthe zo goed voorstellen. Ze hebben hoe dan ook iets unieks in handen. En wie weet, komt er over een paar maanden of zelfs jaren het verlossende bericht: ja, jullie hebben een nieuw werk van Vincent van Gogh gekregen. Wie weet 🙂

Van Gogh Maand: bijna ten einde!

Van 29 juli t/m 31 augustus is het VAN GOGH MAAND bij De K van Kunst! Morgen (1 september) komt de laatste post online om deze eerste themamaand in stijl af te sluiten. Dus stay tuned!

Klik hier om alle VAN GOGH MAAND blog posts te lezen.
Klik hier voor extra materiaal voor VAN GOGH MAAND op Instagram (zoals mijn uitjes voor VAN GOGH MAAND!)